قرار گرفتن ایران در جمع معدود تولیدکنندگان دستگاه اندازه‌گیری هموگلوبین خون به همت یک شرکت دانش‌بنیان
قرار گرفتن ایران در جمع معدود تولیدکنندگان دستگاه اندازه‌گیری هموگلوبین خون به همت یک شرکت دانش‌بنیان
پژوهشگران یک شرکت دانش‌بنیان با حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی، برای نخستین‌بار در کشور موفق به تولید دستگاه قابل‌حمل (پرتابل) اندازه‌گیری هموگلوبین خون شده‌اند که یکی از تجهیزات پزشکی بسیار پیشرفته (High Tech) و در لبه دانش محسوب می‌شود.
به گزارش روابط عمومی صندوق نوآوری و شکوفایی، عرصه تولید تجهیزات پزشکی از جمله حوزه‌هایی است که دانش‌بنیان‌های کشور، عملکرد درخشانی را به ثبت رسانده‌اند و علاوه بر رفع نیاز کشور به این تجهیزات، زمینه صادرات و ارزآوری به کشور را نیز فراهم کرده‌اند.
شرکت دانش‌بنیان «پرتو آوای اطلس» (Partoatlas.com) که در حوزه تولید تجهیزات پزشکی پیشرفته فعالیت می‌کند، با بهره‌مندی از نیروهای متخصص به‌ویژه اساتید و نخبگان جوان موفق شده است محصولات متنوعی را با کیفیت و استانداردهای روز جهان تولید کرده و نیاز سازمان‌هایی از جمله انتقال خون ایران و هلال احمر را تأمین کند.
از جمله محصولات تولیدی این شرکت دانش‌بنیان، دستگاه قابل‌حمل اندازه‌گیری غلظت هموگلوبین خون است که توسط تولیدکنندگان معدودی در جهان تولید می‌شود و پیش از این، نیاز داخل به این تجهیز از طریق واردات تأمین می‌شد. درحال حاضر یک سوم نیاز کشور از طریق تولیدات این شرکت تأمین می‌شود و انتظار می‌رود با افزایش ظرفیت تولید، به زودی شاهد بی‌نیازی کشور در واردات این محصول باشیم.
اندازه کوچک با وزن 320 گرم همراه با باتری قابل شارژ، عملکرد سه مرحله‌ای و قابلیت کالیبراسیون دستی، دریافت نتیجه در کمتر از 15 ثانیه و دقت بسیار بالا، از ویژگی‌های دستگاه قابل‌حمل اندازه‌گیری غلظت هموگلوبین خون OptoHb تولیدی این شرکت دانش‌بنیان است. این دستگاه در مراکز انتقال خون، مراکز پلاسما فرزیس، مراکز درمان تالاسمی، اتاق‌های عمل، ICU و آمبولانس‌ها قابل استفاده است.
دکتر محمدعلی انصاری، استاد دانشگاه و مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان پرتو آوای اطلس درخصوص فرآیند ساخت این تجهیز پزشکی پیشرفته گفت: عضو هیات علمی پژوهشکده لیزر و پلاسما دانشگاه شهید بهشتی هستم و با موضوعات لبه دانش سروکار داریم و موضوعاتی که مأموریت‌گرا و مورد نیاز جامعه هستند، از طریق سازمان‌های مرتبط به ما ارجاع داده می‌شود. ایده اولیه طراحی و ساخت دستگاه اندازه‌گیری هموگلوبین خون نیز در دانشگاه و براساس نیازی که در سازمان‌های مرتبط از جمله سازمان انتقال خون ایران وجود داشت، شکل گرفت.
وی تصریح کرد: نمونه مشابه داخلی از این محصول در کشور وجود نداشت و تنها دو شرکت آلمانی و سوئدی این محصول را در جهان تولید می‌کنند و تمام نیاز کشور به این تجهیز پزشکی از طریق واردات تأمین می‌شد. بعد از همه‌گیری بیماری کووید 19 و افزایش قیمت دلار، مشکلاتی در واردات تجهیزات پزشکی از جمله دستگاه اندازه‌گیری هموگلوبین خون بوجود آمد و ضرورت داخلی‌سازی این محصول به صورت جدی در کشور احساس شد.
مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان پرتو آوای اطلس خاطرنشان کرد: با همکاری جمعی از اساتید، متخصصان و نخبگان که در این شرکت مشغول فعالیت هستند، موفق به طراحی و ساخت نمونه اولیه دستگاه اندازه‌گیری هموگلوبین خون شده و تلاش کردیم محصولی با کیفیت بالا و منطبق با استانداردهای روز جهان تولید کنیم. با اخذ مجوزهای لازم از وزارت بهداشت، در مرحله تولید صنعتی این دستگاه هستیم و یک سوم نیاز داخل را تأمین می‌کنیم.
انصاری با اشاره به ارزبری این محصول گفت: نیاز کشور به دستگاه اندازه‌گیری هموگلوبین خون سالانه حدود 4 میلیون کیت است و در صورتی که بتوانیم کل نیاز کشور را تأمین کنیم، از خروج سالانه 1.6 میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری خواهد شد. امیدواریم با توسعه فعالیت و افزایش ظرفیت تولید، بتوانیم به صورت صد درصدی نیاز کشور را به این محصول تأمین کنیم.
وی افزود: اولویت اصلی شرکت، تأمین نیاز داخل است، اما از بدو تأسیس شرکت، از بحث صادرات نیز غافل نبوده‌ایم و تلاش کرده‌ایم علاوه بر تولید محصولی با کیفیت بالا، به دنبال اخذ استانداردهای مورد نیاز برای صادرات از جمله CE باشیم؛ البته این فرآیند تاحدودی زمان‌بر و پرهزینه است و امیدواریم با تأمین اعتبار مورد نیاز، به زودی با اخذ استاندارد CE وارد بازارهای جهانی شویم.
استاد دانشگاه شهید بهشتی درخصوص استفاده از ظرفیت نخبگان و تحصیل‌کردگان دانشگاه در این شرکت دانش‌بنیان تصریح کرد: پژوهشگران این شرکت عموما از میان دانشجویان خودم و یا نخبگان دیگر دانشگاههای کشور انتخاب می‌شوند و حدود 40 متخصص رشته‌های مختلف به صورت مستقیم و غیرمستقیم با شرکت همکاری می‌کنند و همواره تلاش کرده‌ایم از ظرفیت دانشجویان و متخصصین کشور در شرکت استفاده کنیم.
مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان پرتو آوای اطلس با اشاره به برخی معضلات و گلوگاه‌ها در مسیر تولید این محصول گفت: بحث تأمین اعتبارات به نوعی نخستین معضلی بود که در مسیر تولید این تجهیز با آن مواجه بودیم. تلاش کردیم فرآیند تأمین اعتبار را از روش‌های مختلف از جمله دریافت تسهیلات از صندوق نوآوری و شکوفایی دنبال کنیم. دومین گلوگاهی که در مسیر تولید این محصول دانش‌بنیان با آن روبرو بودیم، مواجه با برخی مدیرانی بود که متأسفانه اعتقادی به کالای ایرانی و خرید محصول ایرانی ندارند. با وجود اخذ تمام تأییدیه‌ها و استانداردهای لازم از وزارت بهداشت و سازمان انتقال خون، این باور در برخی مدیران که ما توانسته‌ایم محصولی در لبه دانش و هم‌سطح نمونه‌های آلمانی تولید کنیم، وجود ندارد.
انصاری سومین و مهم‌ترین گلوگاه را بحث خروج نخبگان عنوان کرد و افزود: سومین گلوگاه که به ما و تمام شرکت‌های دانش‌بنیان آسیب می‌زند، بحث رفتن نخبگان از کشور است که آسیب جدی به شرکت‌های دانش‌بنیان وارد می‌کند. این معضل به مراتب جدی‌تر و خطرناک‌تر از دو معضل قبلی است، زیرا موتور محرک شرکت‌های دانش‌بنیان، همین نیروهای انسانی نخبه و تحصلی‌کرده کشور هستند.
استاد دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری درخصوص نیاز نخبگان به داشتن «حس مفید بودن» گفت: اگر بتوانیم این حس مفید بودن را برای نخبگان کشور ایجاد کنیم، آنها با وجود همه مشکلات، در کشور خواهند ماند و مسئولین کشور باید توجه جدی به نخبگان کشور داشته باشند.
مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان پرتو آوای اطلس همچنین در خصوص حمایت‌های صندوق نوآوری و شکوفایی از دانش‌بنیان‌ها گفت: شرکت ما برای تولید نمونه اولیه دستگاه اندازه‌گیری هموگلوبین خون از تسهیلات نمونه‌سازی استفاده کرد. از صندوق نوآوری به دلیل اعتقادی که به جامعه دانشگاهی و دانش‌بنیان‌ها دارد، تشکر می‌کنم. با محدودیت‌ها و معذوریت‌های این نهاد آشنا هستم و می‌دانم در حد توان تلاش می‌کنند از دانش‌بنیان‌های کشور حمایت کنند. برای دانش‌بنیان‌هایی که تازه در آغاز مسیر فعالیت هستند، صندوق نوآوری و شکوفایی اولین مأمن و پناهگاهی است که می‌توانند با کمک آن، فعالیت خود را آغاز کنند.