جزئیات تفاهم نامه صندوق نوآوری و شکوفایی با شبکه بانکی برای حمایت های جدید از زیست بوم نوآوری کشور

تفاهم‌نامه چهار جانبه همکاری میان صندوق نوآوری و شکوفایی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی و شورای هماهنگی بانک‌های دولتی و نیمه‌‎دولتی به منظور اجرایی‌سازی ماده ۱۸ قانون جهش تولید دانش بنیان به امضا رسید؛ بر این اساس طرفین برای تزریق ۴۰ هزار میلیارد تومان خدمات مالی به زیست‌بوم نوآوری کشور توافق کردند.
به گزارش روابط عمومی صندوق نوآوری و شکوفایی، این تفاهم‌نامه با هدف ایجاد همکاری مشترک به منظور گسترش اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه زمینه‌های تامین مالی نوآوری و فناوری در کشور منعقد شده است. 
مشارکت تجمیعی بانک‌ها در تاسیس نهاد یا نهادهای سرمایه‌گذاری خطرپذیر، تامین مالی پروژه‌های راهبردی با همکاری صندوق نوآوری و شکوفایی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در راستای اجرایی‌سازی ماده 18 قانون جهش تولید دانش‌بنیان، همکاری به منظور تعیین چارچوب‌های کلی همکاری در جهت تحقق اقتصاد دانش‌بنیان و اجرایی‌سازی ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانش بنیان در همکاری بانک‌ها با نهادهای حوزه فناوری و نوآوری از جمله اهداف این تفاهم‌نامه عنوان شده است.
جلسه امضای این تفاهم‌نامه روز یکشنبه، ششم شهریور ماه 1401 برگزار شد. در این مراسم، دکتر سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد و دارایی، دکتر سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهور، دکتر محسن دهنوی عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی و علی صالح آبادی رییس کل بانک مرکزی حضور داشتند. 

گسترش همکاری صندوق نوآوری و شبکه بانکی کشور برای حمایت از اقتصاد دانش‌بنیان
در این مراسم، دکتر علی وحدت، رییس صندوق نوآوری و شکوفایی در سخنانی با بیان اینکه کارویژه صندوق نوآوری تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان است، گفت: صندوق وظیفه دارد تا نظام تامین مالی اقتصاد دانش‌بنیان را طراحی و ساماندهی کند.
وی افزود: در این راستا از همه ظرفیت‌های کشور اعم از بانک‌ها، بازار سرمایه، صندوق‌های پژوهش و فناوری و ... استفاده می‌کنیم تا منابع مورد نیاز را به سوی توسعه اقتصاد دانش‌بنیان رهنمون سازیم.
رییس صندوق نوآوری و شکوفایی همچنین اعلام کرد: در حوزه همکاری با بانک‌ها در سه سال گذشته فعالیت‌های گسترده‌ای را آغاز کرده‌ایم. پیش از این بانک‌ها از ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان گریزان بودند اما در سه سال گذشته اکثر بانک‌ها دفتر نوآوری خود را در محل ساختمان صندوق نوآوری و شکوفایی تاسیس کرده‌اند.

قانون جهش تولید، مسیر سرمایه‌گذاری بانکی بر پروژه‌های دانش‌بنیان را هموار کرد
وحدت با بیان اینکه بانک‌ها در سه سال اخیر ۱۵۰۰ فقره تسهیلات به ارزش ۱۲ هزار میلیارد تومان به دانش‌بنیان‌ها ارائه کرده‌اند، تاکید کرد: امروز شرکت‌های دانش‌بنیان در شبکه بانکی کشور به عنوان خوش‌حساب‌ترین مشتریان بانکی شناخته می‌شوند چرا که تا امروز حتی یک مورد دیرکرد در پرداخت اقساط خود به بانک‌ها نداشته‌اند.
وی تصریح کرد: در این سه سال سعی کردیم با شبکه بانکی تعاملات خود را گسترده کنیم اما به جایی رسیدیم که موانع قانونی وجود داشت، یعنی بانک‌ها به‌طور قانونی امکان سرمایه‌گذاری نداشتند. قانون جهش تولید دانش‌بنیان، شرکت‌های دانش‌بنیان را از این قانون مستثنی کرد.
رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی در ادامه با اشاره به تفاهم‌نامه همکاری 4 جانبه برای اجرای ماده ۱۸ قانون جهش تولید دانش بنیان، گفت: با این تفاهم‌نامه، بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان منابع برای ارائه خدمات به شرکت‌های دانش‌بنیان و نیز شرکت‌های فناور و نوآور تخصیص می‌یابد.
وحدت با بیان اینکه با امضای این تفاهم‌نامه روند اجرایی شدن ماده 18 قانون جهش تولید دانش بنیان آغاز شد، گفت: این ماده از قانون، موانع بر سر راه سرمایه‌گذاری بانک‌ها در حوزه دانش‌بنیان را رفع کرده و سرمایه‌گذاری بانکی در حوزه‌هایی که به تایید شورای راهبری دانش‌بنیان می‌رسد مجاز است. 
وی افزود: با تفاهم‌نامه‌های امروز فرآیند تخصیص 40 هزار میلیارد تومان منابع مالی به شرکت‌های دانش‌بنیان و همچنین زیست‌بوم نوآوری آغاز می‌‌شود و این تامین مالی با استفاده از ابزارهای متنوع بازار پول و سرمایه در قالب پذیرش ارکان تضمین یا تاسیس نهادهای سرمایه‌گذاری صورت می‌گیرد. 
وحدت همچنین با اشاره به دیگر جزئیات این تفاهم‌نامه‌ها، گفت: همچنین حداقل یک شرکت مادرتخصصی سرمایه‌گذاری با مشارکت بانک‌های دولتی و خصوصی برای سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های دانش‌بنیان یا فناور و نوآور تاسیس می‌شود. مدیریت این شرکت با صندوق نوآوری و شکوفایی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و نمایندگان بانک‌ها خواهد بود.

روش‌های نوین سرمایه‌گذاری شفاف و تحت نظارت همگانی است
رییس صندوق نوآوری و شکوفایی تاکید کرد: اتفاق مهم امروز این بود که علاوه بر خدمات جاری که بانک‌ها به شرکت‌های دانش‌‎بنیان ارائه می‌کردند، ظرفیت خدمات دیگر از جنس تضامین و سرمایه‌گذاری، با همراهی و همکاری صندوق نوآوری فراهم شد. این خدمات شامل پذیرش مشترک ضمانت اوراق صکوک و اوراق گواهی مولد (گام)، تاسیس شرکت‌های سرمایه‌گذاری، کمک به تامین مالی جمعی از طریق ارایه مشوق‌های مدیریت ریسک سرمایه‌گذاران، تاسیس صندوق‌های جسورانه و خصوصی برای سرمایه‌گذاری در ‌ استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های با ظرفیت رشد و همچنین تاسیس صندوق‌های نیکوکاری است که از محل منافع حاصل از آن می‌توان کمک‌های بلاعوض را در اختیار نخبگان یا شرکت‌های نوپای در حال ساخت نمونه آزمایشگاهی قرار داد.
وی افزود: توسعه مشترک ابزارهایی که به تامین مالی طیف کاملی از شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور در تمامی مسیر رشد کمک می‌کند، آن‌هم در همکاری با شبکه بانکی که به طور سنتی بر ابزار وام و تسهیلات تاکید داشته‌اند، اتفاق مبارکی است که حتماً باعث بهره‌مندی فعالان اقتصادی این حوزه خواهد شد. افزون بر این ایجاد و پیشبرد این روش‌ها بر بستر بازار سرمایه کشور اتفاق می‌افتد لذا هم مشارکت عمومی را به همراه خواهد داشت و هم شفاف و تحت نظارت همگانی خواهد بود.
دکتر وحدت در پایان با اشاره به اینکه ایجاد و گسترش ابزارهای دیگر تامین مالی هم در این تفاهم‌نامه‌ها دیده شده است که هر کدام می‌تواند متناسب با میزان رشد این کسب‌وکارها نیازهای مالی آن‌ها را پاسخگو باشد، خاطرنشان کرد: این ابزارها به‌طور مثال شامل صندوق نیکوکاری برای کمک بلاعوض به نخبگان و شرکت‌های نوپا، اوراق گام (گواهی اعتبار مولد) و اوراق صکوک برای تامین مالی کوتاه‌مدت و بلند مدت شرکت‌ها، کمک به تامین مالی جمعی و نیز تاسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه و خصوصی جهت سرمایه‌گذاری در شرکت‌های رشد یافته یا در مسیر رشد و کمک به پذیرش آن‌ها در بازار سرمایه است.

سرمایه‌گذاری بانکی بر اقتصاد دانش‌بنیان حائز اهمیت بسیار است
در ادامه این جلسه، سید احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد و دارایی در سخنانی با بیان اینکه خلق ثروت بدون نقش اثرگذار شبکه بانکی ممکن نیست، افزود: اقتصاد نفتی و صنعتی نیز بدون کمک شبکه بانکی نمی‌توانست توسعه یابد. باید بدانیم که سرمایه‌گذاری شبکه بانکی در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان نیز بسیار حائز اهمیت است.
خاندوزی تاکید کرد: باید مشارکت شبکه بانکی در زیست بوم فناوری و نوآوری و شرکت‌های دانش‌بنیان را بیشتر کنیم و با رصد روندهای جهانی و داخلی بررسی کنیم در کدام حوزه فناورانه بیشتر سرمایه‌گذاری داشته باشیم تا آینده علمی کشور تضمین شود.

حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان تحقق واقعی توسعه علم در کشور است

در ادامه این جلسه، سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز بر این نکته که ایجاد برج‌های فناوری در کشور ضروری است، تاکید کرد و گفت: این برج‌ها محلی برای شناسایی استعدادها، شرکت‌های دانش بنیان و سرمایه‌گذاران است و تمرکزی ملی در این حوزه محسوب می‌شود. 
ستاری ادامه داد: یکی از بزرگترین مشکلات ما در زیست بوم فناوری و نوآوری موضوع سرمایه‌گذاری است چرا که سرمایه‌گذاران رغبت چندانی برای ورود به این حوزه نداشتند اما با رفع برخی نواقص و موانع که در قانون جهش تولید دانش‌بنیان دیده شده است، این موانع با همکاری نهادهای مرتبط رفع خواهد شد.
به گفته معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان یعنی حمایت از جوانانی که جزء استعدادهای برتر و نخبه کشور هستند و این کار به معنای تحقق واقعی توسعه علمی و دانشی کشور است.
وی افزود: باید تلاش کنیم مشکلات را از سر راه فعالیت این نیروهای دانشی برداریم. باید سعی کنیم ریسک سرمایه‌گذاری در این حوزه را کاهش دهیم که  اجرای قانون جهش تولید دانش‌بنیان یکی از بهترین راهکارهایی است که در این زمینه داریم.

تحقق بزرگترین تامین مالی دانش بنیانی در کشور با تفاهم‌نامه حاضر 
همچنین محسن دهنوی، عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی نیز در این مراسم، گفت: تصویب قانون جهش تولید دانش‌بنیان جز با همکاری دولت و مجلس به نتیجه نمی‌رسید و مهم‌ترین دستاورد این همکاری امروز به بزرگ‌ترین تامین مالی دانش‌بنیانی در کشور منجر شده است. 
وی افزود: باید مرحله به مرحله مشکلات پیش‌روی شرکت‌های دانش بنیان را رفع کنیم، مشکلاتی که مانع فعالیت اثرگذار این شرکت‌ها و مجموعه‌ها در کشور شده است.